کتاب اقتصاد مالی

نویسنده:تاستن هنس، ماک اولیوا ریگ

مترجم:کاظم بیابانی خامنه، سعید خزائی

انتشارات:انتشارات دنیای اقتصاد تابان

سال:1397

کتاب «اقتصاد مالی: مقدمه‌ای بر مالیه کلاسیک و رفتاری» نوشته تاستن هنس و ماک اولیوا ریگا، با ترجمه روان و دقیق کاظم بیابانی خامنه و سعید خزائی، به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع آموزشی و پژوهشی در حوزه اقتصاد مالی در ایران مطرح شده است. این اثر که توسط انتشارات دنیای اقتصاد در سال ۱۳۹۷ منتشر گردیده، تلاش کرده است شکاف موجود در منابع فارسی در زمینه تلفیق نظریه‌های اقتصاد مالی کلاسیک و رویکردهای رفتاری را به خوبی پر کند و بدین ترتیب گامی مؤثر در توسعه مطالعات مالی در سطح دانشگاه‌های کشور بردارد.

کتاب به صورت جامع و دقیق، تفاوت‌ها و شباهت‌های بنیادین میان دو نگرش اصلی در تحلیل رفتار اقتصادی و مالی را بررسی می‌کند: یکی نظریه‌های کلاسیک که بر مبنای فرض عقلانیت کامل و خودمنطقی بودن عاملان اقتصادی شکل گرفته است و دیگری نظریه‌های رفتاری که با تکیه بر روان‌شناسی تصمیم‌گیری، رفتار واقعی و گاه غیرعقلانی افراد را در شرایط مختلف اقتصادی توضیح می‌دهد. نویسندگان در ابتدای کتاب با زبانی ساده و تعاملی، خواننده را با این دو دیدگاه آشنا کرده و نشان می‌دهند که چگونه این دو رویکرد، به رغم تفاوت‌های اساسی، می‌توانند مکمل هم باشند و برای درک بهتر تحولات بازارهای مالی و بحران‌های اقتصادی به کار گرفته شوند. به ویژه در تحلیل بحران مالی جهانی ۲۰۰۸ که عملکرد بازارها و رفتار سرمایه‌گذاران به گونه‌ای بود که مدل‌های صرفاً کلاسیک قادر به توضیح آن نبودند، این تلفیق اهمیت بیشتری می‌یابد.

کتاب شامل هشت فصل اصلی است که هر یک به بخشی کلیدی از اقتصاد مالی اختصاص دارد. در فصل‌های نخست، بحث‌های پایه‌ای پیرامون نظریه تصمیم‌گیری مطرح می‌شود که شامل مدل‌های تصمیم تحت ریسک و عدم قطعیت است. نویسندگان ضمن مرور مدل‌های کلاسیک مانند انتخاب میانگین–واریانس هری مارکویتز، به معرفی مدل‌های رفتاری همچون گزینه‌های حالت-ترجیح Kahneman و Tversky نیز می‌پردازند. این رویکرد به خواننده کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از محدودیت‌ها و واقعیت‌های تصمیم‌گیری انسانی پیدا کند و بفهمد چرا رفتارهای واقعی در بازارهای مالی گاهی از عقلانیت فرض شده فاصله می‌گیرند.

در میانه کتاب، مفاهیمی چون نظریه بنگاه، عدم تقارن اطلاعات و پیامدهای آن بر قیمت‌گذاری دارایی‌ها و سیاست‌های مالی مطرح می‌شوند. این بخش‌ها اهمیت ویژه‌ای در فهم چگونگی عملکرد بازارها، تعیین قیمت‌ها و اتخاذ تصمیم‌های مالی استراتژیک دارند. به طور خاص، بحث عدم تقارن اطلاعات به عنوان یکی از چالش‌های اساسی بازارهای مالی توضیح داده شده است، موضوعی که نه تنها در نظریه کلاسیک بلکه در رویکردهای رفتاری نیز جایگاه مهمی دارد و به روشن شدن مسائلی مانند انتخاب نامناسب سرمایه‌گذاران و تأثیر آن بر پویایی بازارها کمک می‌کند.

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های کتاب به مدل‌های زمان‌پیوسته و کاربردهای آن در تحلیل مالی اختصاص دارد. نویسندگان با ارائه توضیحاتی درباره مدل Black–Scholes و دیگر مدل‌های مشتقه، به دانشجویان و پژوهشگران امکان می‌دهند تا با ابزارهای پیشرفته مالی آشنا شوند و درک بهتری از نحوه قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی پیچیده داشته باشند. تمرین‌ها و مثال‌های کاربردی در این بخش به ویژه برای دانشجویان دوره‌های پیشرفته بسیار مفید واقع شده است، زیرا نه تنها تئوری‌ها را به صورت عملی نشان می‌دهد بلکه ارتباط مستقیم با بازارهای واقعی مالی برقرار می‌کند.

نویسندگان با دقت ویژه‌ای به نیازهای دانشجویان در سطوح مختلف آموزشی توجه کرده‌اند. آن‌ها در ابتدا فصل‌ها را براساس سطح دشواری و پیچیدگی مطالب تنظیم کرده‌اند و راهنمایی‌های روشنی برای دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه داده‌اند تا بتوانند متناسب با سطح علمی خود از کتاب بهره‌مند شوند. این شیوه تنظیم محتوا، کتاب را برای استفاده در دوره‌های آموزشی مختلف مناسب ساخته است و آن را از منابع معمول که غالباً سطحی یا تخصصی بیش از حد دارند، متمایز می‌کند..

در نهایت می‌توان گفت کتاب «اقتصاد مالی: مقدمه‌ای بر مالیه کلاسیک و رفتاری» با تلفیق دو نگرش مهم اقتصادی و مالی، ارائه محتوای آموزشی دقیق و کاربردی، استفاده از مثال‌های ملموس و تنظیم مناسب برای سطوح مختلف آموزشی، یکی از منابع کلیدی و مرجع در حوزه اقتصاد مالی در ایران به شمار می‌رود. این اثر نه تنها خلأ منابع تخصصی فارسی را پر کرده بلکه به پژوهشگران، دانشجویان و فعالان بازارهای مالی امکان می‌دهد تا بهتر و عمیق‌تر با پیچیدگی‌های نظری و عملی این حوزه آشنا شوند. مطالعه این کتاب به همه علاقه‌مندان به تحلیل بازارهای مالی، تصمیم‌گیری اقتصادی و سیاست‌گذاری مالی توصیه می‌شود تا با نگاهی جامع و چندجانبه به این حوزه حیاتی بپردازند.