معرفی و بررسی کتاب پرسش از آینده: روش ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی سهیل عنایت الله
معرفی و بررسی کتاب پرسش از آینده: روش ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی سهیل عنایت الله

پرسش از آینده: روش‌ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی — سهیل عنایت‌الله

نویسنده: سهیل عنایت‌الله — مترجم: مسعود منزوی

ناشر فارسی: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی — نوبت و سال چاپ: چاپ اول ۱۳۹۴، چاپ دوم ۱۳۹۹

تعداد صفحات (چاپ فارسی): ۳۹۶–۴۰۶ صفحه (با توجه به تیراژ و فهرست‌نگاری)

شابک فارسی: 9789645769404

کلیدواژه‌ها: آینده‌پژوهی، تحلیل لایه‌ای علّی (CLA)، یادگیری حین عمل پیش‌نگر (AAL)، سناریونویسی، سیاست‌گذاری علم و فناوری، تحول سازمانی

چکیدهٔ تحلیلی (فارسی)

کتاب «پرسش از آینده» از سهیل عنایت‌الله، راهنمایی کاربردی و درعین‌حال نظری برای طراحی و اجرای مداخلات آینده‌نگر در سازمان‌ها و نظام‌های اجتماعی است. بخش نخست کتاب مبانی و رویکردهای کلیدی آینده‌پژوهی را با تمرکز بر اپیستمولوژی، روش‌ها و روندها مرور می‌کند و تمایز آینده‌پژوهی از برنامه‌ریزی سنتی را نشان می‌دهد: آینده‌پژوهی به‌جای «بستن آینده»، با گشودن طیفی از آینده‌های ممکن/محتمل/مطلوب و نقد «آینده‌های به‌ارث‌رسیده»، ظرفیت کنش‌گری و شکل‌دهی جمعی را تقویت می‌کند. محور روش‌شناختی اصلی کتاب «تحلیل لایه‌ای علّی» (CLA) است که با چهار سطح «دیده‌نما/رویداد»، «علل نظام‌مند/اجتماعی»، «گفتمان‌ها/جهان‌بینی‌ها» و «اسطوره/استعاره»، امکان بازتعریف مسأله و طراحی روایت‌های بدیل را فراهم می‌سازد.

بخش دوم، «یادگیری حین عملِ پیش‌نگر» (AAL) را به‌عنوان پل میان آینده‌پژوهی و تحول سازمانی صورت‌بندی می‌کند: مشارکت ذی‌نفعان در کارگاه‌های ساخت‌سناریو، بازطراحی مأموریت و مدل‌های عملیاتی، و پیاده‌سازی چرخه‌های بازخورد برای آزمون راهکارها در مقیاس کوچک و مقایسه پیامدها. نویسنده ضمن بهره‌گیری از ابزارهایی مانند تحلیل روند، دلفی، نقشه‌های آینده و برگشت از آینده (backcasting)، بر «داستان‌پردازی آینده» و روایت‌سازی به‌عنوان سازوکار هنجارساز و انگیزش‌بخش در تغییر سازمانی تاکید می‌کند.

ترجمه فارسی (۱۳۹۴/۱۳۹۹) با افزودن نمایه‌ها و تطبیق مثال‌ها، برای جامعه سیاست‌گذاری و مدیریت ایرانی سودمند است و در کنار منابع مکمل (مانند «شش ستون آینده‌نگری» و آثار مکمل متافیوچر) به‌عنوان مرجع آموزشیِ شناخته‌شده در دوره‌های دانشگاهی و کارگاه‌های سیاست‌گذاری به‌کار می‌رود. به‌استناد رکوردهای کتابشناختی و معرفی‌های نهادی، این اثر یکی از پرارجاع‌ترین کتاب‌ها در ادبیات روش‌های آینده‌پژوهی است و برای طراحی مداخلات تحول در نهادهای عمومی و بنگاه‌ها توصیه می‌شود.

شیوهٔ ارجاع (چاپ فارسی)

عنایت‌الله، س. (۱۳۹۹/۱۳۹۴). پرسش از آینده: روش‌ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی. ترجمهٔ مسعود منزوی. تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی. شابک: 9789645769404.


Questioning the Future: Methods and Tools for Organizational and Societal Transformation — Sohail Inayatullah

English edition: Tamkang University Press (Tamsui/Taipei), 3rd ed. 2007

Sample chapter (PDF): The Study of the Future

E-book page: Metafuture Bookstore

University record: USC Research Repository

Keywords: Futures Studies, Causal Layered Analysis (CLA), Anticipatory Action Learning, Scenarios, Policy, Organizational Change

Analytical Abstract (EN)

Questioning the Future frames futures studies as a participatory, multi-layered inquiry that expands choice and agency. Part I outlines epistemic debates and core methods, distinguishing futures from conventional planning; Part II operationalizes Anticipatory Action Learning to couple foresight with organizational transformation through stakeholder workshops, scenario narratives, backcasting, and iterative feedback cycles. The signature method—Causal Layered Analysis—structures inquiry across litany, social causes, worldview/discourse, and myth/metaphor, enabling reframing and the design of alternative futures that are socially legitimate and strategically actionable.

How to Cite (EN)

Inayatullah, S. (2007). Questioning the Future: Methods and Tools for Organizational and Societal Transformation (3rd ed.). Taipei/Tamsui: Tamkang University Press.

مراجع تکمیلی / Further Reading

  1. Inayatullah, S. (2008). Six pillars: futures thinking for transforming. Foresight, 10(1), 4–28. (PDF)
  2. Inayatullah, S. (2013). Futures Studies: Theories and Methods. (PDF)
© [کنفرانس ملی آینده‌نگاری فناوری و نوآوری – ISC] — این صفحه مطابق با استانداردهای Google Scholar و سئو علمی آماده شده است.

 


سه شنبه 21 مرداد 1404 (2 ماه قبل )
پیچیدگی فزاینده و تغییرات سریع و روز افزون فناوری ها، نظام حکمرانی و برنامه‌ریزی بلندمدت در کشورها را با چالش جدی مواجه ساخته است و برنامه‌ریزی بلندمدت و راهبردی، مستلزم آگاهی از فرصت‌ها و تهدیدهای آتی و پیش‌نگری در خصوص شیوه رویارویی با آنهاست. هر کشوری برای مواجهه با مشکلات پیش رویش نیازمند پیش دستی در برخورد با رویدادهاست که این مهم با کمک بروندادهای آینده‌نگاری راهبردی تا حد زیادی ممکن می‌شود. ضمن اینکه خود فرایند آینده‌نگاری راهبردی به ایجاد نهادهای یادگیرنده کمک می‌نماید و از این طریق پیاده‌سازی برنامه‌های راهبردی و عملیاتی شدن سیاست‌های کلی نظام حکمرانی را تسهیل می‌کند. ما در این کنفرانس که به صورت ملی برگزار خواهد شد ابتدا به مفاهیم کلیدی حکمرانی و آینده نگاری راهبردی فناوری و نوآوری خواهیم پرداخت و سپس نقش آینده نگاری راهبردی در تعالی و تکامل حکمرانی مورد بازشناسی قرار خواهیم داد. به عبارت دیگر این کنفرانس ضمن پرداختن به مفهوم شناسی حکمرانی و آینده‌نگاری راهبردی فناوری و نوآوری را بررسی می‌کند که چگونه آینده نگاری راهبردی در تعییرات سریع فناوری و نوآوری به چالش های برنامه ریزی کلان در نظام حکمرانی کشور پاسخ می دهد.
سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران